Świadczenia z pomocy społecznej

Prawo do świadczeń z pomocy społecznej mają:

osoby samotnie gospodarujące, których dochód nie przekracza kwoty 776 złotych, zwanej kryterium dochodowym osoby samotnie gospodarującej;
osoby w rodzinie, w których dochód na osobę nie przekracza kwoty 600 złotych, zwanej kryterium dochodowym na osobę w rodzinie;

przy jednoczesnym występowaniu co najmniej jednej z dysfunkcji:

ubóstwa
sieroctwa
bezdomności
bezrobocia
niepełnosprawności
długotrwałej lub ciężkiej choroby
przemocy w rodzinie
potrzeby ochrony ofiar handlu ludźmi
potrzeby ochrony macierzyństwa lub wielodzietności
bezradności w sprawach opiekuńczo-wychowawczych i prowadzenia gospodarstwa domowego, zwłaszcza w rodzinach niepełnych lub wielodzietnych
trudności w integracji cudzoziemców, którzy uzyskali w Rzeczypospolitej Polskiej status uchodźcy lub ochronę uzupełniającą
trudności w przystosowaniu do życia po zwolnieniu z zakładu karnego
alkoholizmu lub narkomanii
zdarzenia losowego i sytuacji kryzysowe
klęski żywiołowej lub ekologicznej

Zasiłek stały przysługuje:

pełnoletniej osobie samotnie gospodarującej, całkowicie niezdolnej do pracy z powodu wieku lub niepełnosprawności, jeżeli jej dochód jest niższy od kryterium dochodowego osoby samotnie gospodarującej,
pełnoletniej osobie pozostającej w rodzinie, całkowicie niezdolnej do pracy z powodu wieku lub niepełnosprawności, jeżeli jej dochód, jak również dochód na osobę w rodzinie są niższe od kryterium dochodowego na osobę w rodzinie.

wysokość świadczenia ustala się:

w przypadku osoby samotnie gospodarującej - różnicy między kryterium dochodowym osoby samotnie gospodarującej a dochodem tej osoby, z tym że kwota zasiłku nie może być wyższa niż 645 zł miesięcznie,
w przypadku osoby w rodzinie - różnicy między kryterium dochodowym na osobę w rodzinie a dochodem na osobę w rodzinie.
Kwota zasiłku stałego nie może być niższa niż 30 zł miesięcznie.

Zasiłek okresowy przysługuje:

w szczególności ze względu na długotrwałą chorobę, niepełnosprawność, bezrobocie, możliwość utrzymania lub nabycia uprawnień do świadczeń z innych systemów zabezpieczenia społecznego:

osobie samotnie gospodarującej, której dochód jest niższy od kryterium dochodowego osoby samotnie gospodarującej,
rodzinie, której dochód jest niższy od kryterium dochodowego rodziny.

Świadczenie ustala się:

w przypadku osoby samotnie gospodarującej - do wysokości różnicy między kryterium dochodowym osoby samotnie gospodarującej a dochodem tej osoby, z tym że kwota zasiłku nie może być wyższa niż 418 zł miesięcznie,
w przypadku rodziny - do wysokości różnicy między kryterium dochodowym rodziny a dochodem tej rodziny.

Minimalna wysokość zasiłku okresowego wynosi:

w przypadku osoby samotnie gospodarującej nie może być niższa niż 50 % różnicy między kryterium dochodowym samotnie gospodarującej a dochodem tej osoby,
w przypadku rodziny nie może być niższa niż 50 % różnicy między kryterium dochodowym rodziny a dochodem rodziny.

Kwota zasiłku okresowego nie może być niższa niż 20 zł miesięcznie.

Zasiłek celowy i celowy specjalny

Może być przyznany w celu zaspokojenia niezbędnej potrzeby bytowej.

Zasiłek celowy może być przyznany w szczególności na pokrycie części lub całości kosztów zakupu żywności, leków i leczenia, opału, odzieży, niezbędnych przedmiotów użytku domowego, drobnych remontów i napraw w mieszkaniu, a także kosztów pogrzebu.

Zasiłek celowy może być przyznany również osobie albo rodzinie, które poniosły straty w wyniku zdarzenia losowego, klęski żywiołowej lub ekologicznej.

W szczególnie uzasadnionych przypadkach osobie albo rodzinie o dochodach przekraczających kryterium dochodowe może być przyznany specjalny zasiłek celowy w wysokości nie przekraczającej odpowiednio kryterium dochodowego osoby samotnie gospodarującej lub rodziny.

Posiłki

W ramach Programu są realizowane działania dotyczące w szczególności:

zapewnienia pomocy w zakresie dożywiania:

dzieciom do 7 roku życia
uczniom do czasu ukończenia szkoły ponadgimnazjalnej,
osobom i rodzinom znajdującym się w sytuacjach wymienionych w art. 7 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej

w formie posiłku, świadczenia pieniężnego na zakup posiłku lub żywności. Pomoc w zakresie dożywiania może być przyznana nieodpłatnie osobom i rodzinom, o których mowa powyżej, jeżeli dochód osoby samotnie gospodarującej lub dochód na osobę w rodzinie nie przekracza 150% kryterium dochodowego, o którym mowa odpowiednio w art. 8 ust. 1 pkt 1 i 2 ustawy o pomocy społecznej. Do udzielania pomocy w zakresie dożywiania mają zastosowanie odpowiednio przepisy ustawy o pomocy społecznej, dotyczące udzielania świadczeń z pomocy społecznej.

Składki na ubezpieczenie społeczne

Osoba, która zrezygnuje z zatrudnienia w związku z koniecznością sprawowania bezpośredniej, osobistej opieki nad długotrwale lub ciężko chorym członkiem rodziny oraz wspólnie niezamieszkującymi matką, ojcem lub rodzeństwem może ubiegać się o opłacenie składki na ubezpieczenie emerytalne i rentowe.

Składkę opłaca się od kwoty kryterium dochodowego na osobę w rodzinie jeżeli dochód na osobę w rodzinie osoby ubiegającej się nie przekracza 150% kwoty kryterium dochodowego na osobą w rodzinie i osoba opiekująca się nie podlega obowiązkowo ubezpieczeniom z innych tytułów lub nie otrzymuje emerytury i renty.

Świadczenia zdrowotne

W celu uzyskania dostępu do bezpłatnych świadczeń zdrowotnych osoby nieubezpieczone mogą starać się o wydanie decyzji, potwierdzającej prawo do świadczeń opieki zdrowotnej na okres do 90 dni na podstawie art. 54 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (tj. Dz.U. 2019 r. poz. 1373 ze zm.)

Decyzja taka może zostać wydana po:

przeprowadzeniu rodzinnego wywiadu środowiskowego,
przedłożeniu dokumentów potwierdzających obywatelstwo polskie,
udokumentowaniu zamieszkiwania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej,
stwierdzeniu spełniania kryterium dochodowego zgodnie z ustawą o pomocy społecznej,
stwierdzeniu braku występowania dysproporcji pomiędzy wysokością dochodu a sytuacją majątkową osoby/rodziny.

Objęcie prawem do świadczeń opieki zdrowotnej może nastąpić na wniosek osoby nieubezpieczonej a w sytuacjach nagłych na wniosek zakładu opieki zdrowotnej udzielającej świadczeń medycznych. Przed wydaniem decyzji potwierdzającej prawo do świadczeń opieki zdrowotnej należy wykluczyć możliwości zgłoszenia do ubezpieczenia zdrowotnego.

Zgodnie z obwiązującymi przepisami obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego, podlegają m.in.:

osoby pobierające zasiłek stały z pomocy społecznej niepodlegające obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego z innego tytułu;
osoby, które uzyskały w Rzeczypospolitej Polskiej status uchodźcy lub ochronę uzupełniającą, objęte indywidualnym programem integracji na podstawie przepisów o pomocy społecznej, niepodlegające obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego z innego tytułu;
osoby pobierające świadczenie pielęgnacyjne lub dodatek do zasiłku rodzinnego z tytułu samotnego wychowywania dziecka i utraty prawa do zasiłku dla bezrobotnych na skutek upływu ustawowego okresu jego pobierania, przyznane na podstawie przepisów o świadczeniach rodzinnych, niepodlegające obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego z innego tytułu;
osoby bezdomne wychodzące z bezdomności niepodlegające obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego z innego tytułu;
osoby objęte indywidualnym programem zatrudnienia socjalnego lub realizujące kontrakt socjalny w wyniku zastosowania procedury, o której mowa w art. 50 ust. 2 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, niepodlegające obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego z innego tytułu;
dzieci do czasu rozpoczęcia realizacji obowiązku szkolnego nieprzebywające w placówkach, niepodlegające obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego;

Za wyżej wymienione osoby składki na ubezpieczenie zdrowotne opłaca Ośrodek Pomocy Społecznej.

Osobami podlegającymi obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego, za które składki opłacają inne instytucje są także:

uczniowie oraz słuchacze zakładów kształcenia nauczycieli w rozumieniu przepisów o systemie oświaty niepodlegający obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego;
studenci i uczestnicy studiów doktoranckich niepodlegający obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego z innego tytułu;
bezrobotni (zarejestrowani w PUP) niepodlegający obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego z innego tytułu;

Osoby ubezpieczone maja obowiązek zgłosić do ubezpieczenia zdrowotnego członków rodziny którymi są:

dziecko własne, dziecko małżonka, dziecko przysposobione, wnuka albo dziecko obce, dla którego ustanowiono opiekę, albo dziecko obce w ramach rodziny zastępczej, do ukończenia przez nie 18 lat, a jeżeli kształci się dalej - do ukończenia 26 lat, natomiast jeżeli posiada orzeczenie o znacznym stopniu niepełnosprawności lub inne traktowane na równi - bez ograniczenia wieku,
małżonek, (za wyjątkiem małżonków, wobec których orzeczono separację prawomocnym wyrokiem sądu),
wstępni (rodzice, dziadkowie) pozostający z ubezpieczonym we wspólnym gospodarstwie domowym;

Nieubezpieczeni rodzice dzieci do czasu rozpoczęcia realizacji obowiązku szkolnego mogą zgłosić się do Ośrodka Pomocy Społecznej a w przypadku dzieci realizujących obowiązek szkolny - do szkoły w której dziecko się uczy.